Η οστεοαρθρίτιδα{ΟΑ} είναι μια χρόνια εντοπισμένη νόσος των αρθρώσεων και αποτελεί την κύρια αιτία του μυοσκελετικού πόνου και της αναπηρίας. Το 2007, το 7,8% των Αυστραλών είχε OA και αυτό αναμένεται να αυξηθεί στο 11% μέχρι το 2050 λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της ανόδου των ποσοστών παχυσαρκίας .
Οι φορτιζόμενες αρθρώσεις που επηρεάζονται πιο συχνά είναι πρώτα τα γόνατα και μετά τα ισχία.
Στη διαδικασία εμφάνισης της νόσου έχουμε εμπλοκή ολόκληρης της άρθρωσης συμπεριλαμβανομένου του χόνδρου , του οστού, των συνδέσμων και των μυών , με αλλαγές όπως η στένωση του μεσάρθριου διαστήματος, ο σχηματισμός οστεοφύτων και η σκλήρυνση.
Είναι μία πολυπαραγοντιακή νόσος και οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν :
- την προχωρημένη ηλικία ( αν και τα ηλικιακά όρια εμφάνισης ολοένα και μειώνονται)
- το φύλο(μεγαλύτερα ποσοστά σε γυναίκες)
- την παχυσαρκία (ειδικά στο γόνατο)
- προηγούμενος τραυματισμός της άρθρωσης
- γενετική προδιάθεσημυική αδυναμία
Ο πόνος είναι το σύμπτωμα που επικρατεί περισσσότερο , αν και είναι αξιοσημείωτο να σημειωθεί ότι η σοβαρότητα του πόνου και η έκταση των αλλαγών που εμφανίζονται στην ακτινογραφία δεν έχουν υψηλή συσχέτιση μεταξύ τους.
Ο πόνος μαζί με τη δυσκαμψία των αρθρώσεων, την αστάθεια,
το πρήξιμο και τη μυϊκή αδυναμία οδηγεί σε σωματική και ψυχολογική
αναπηρία και σε μειωμένη ποιότητα ζωής .Τα άτομα με ΟΑ έχουν δυσκολία με τις δραστηριότητες της καθημερινής διαβίωσης, όπως το περπάτημα, οι σκάλες, και η καθαριότητα .
Επιπρόσθετα, τα άτομα αυτά έχουν συνήθως μια σειρά από
συνυπάρχουσες της παχυσαρκίας διαταραχές όπως οι καρδιοπάθειες,
η υπέρταση και ο διαβήτης τύπου 2 και η πλειοψηφία αυτών των ατόμων δεν επιτυγχάνουν τα συνιστώμενα επίπεδα μέτριας σωματικής
δραστηριότητας.
Σήμερα δεν υπάρχει θεραπεία για την ΟΑ και η θεραπευτική αγωγή
μπορεί να είναι μη φαρμακολογική, φαρμακευτική ή χειρουργική.
Η αρθροπλαστική του γόνατος και του ισχίου είναι συνηθισμένη για το
προχωρημένο στάδιο της νόσου.Οι κλινικές κατευθυντήριες γραμμές υποστηρίζουν τη συντηρητική , μη φαρμακολογική στρατηγική,
συμπεριλαμβανομένης της σωματικής άσκησης, δεδομένου της
ευκολία εφαρμογής της, του μικρού αριθμού των πιθανών αρνητικών
επιπτώσεων , και του σχετικά χαμηλού κόστους.
Ο ρόλος της άσκησης στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος &του ισχίου
Λαμβάνοντας υπόψη τα ερευνητικά δεδομένα που να αποδεικνύουν τα ευεργετικά
κλινικά αποτελέσματα της άσκησης σε άτομα με ΟΑ των κάτω άκρων,
με γνώμονα φυσικά τη σοβαρότητα που κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή, η θεραπεία με άσκηση ,θεωρείται ο ακρογωνιαίος λίθος της συντηρητικής διαχείρισης
για την αντιμετώπιση της νόσου.
Οι κύριοι στόχοι της άσκησης σ' αυτούς τους ασθενείς, είναι η μείωση του πόνου , η βελτίωση της φυσικής λειτουργίας και η βελτιστοποίηση της συμμετοχής στην κοινωνική,επαγγελματική και ψυχαγωγική δραστηριότητα. Η τακτική άσκηση μπορεί να βελτιώσει τις φυσιολογικές βλάβες που σχετίζονται με την ΟΑ, συμπεριλαμβανομένων της μυικής δύναμης , του εύρους κίνησης της άρθρωσης , της ιδιοδεκτικότητας , της ισορροπίας, και των καρδιαγγειακών προσαρμογών .
Άλλα πιθανά οφέλη της άσκησης για αυτή την ομάδα ασθενών περιλαμβάνουν, την βελτίωση της κινητικότητας ,την μείωση των κινδύνων για πτώσεις, την ρύθμιση του σωματικού βάρους και του μεταβολισμού και την βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης .
Αν και η άσκηση για τα άτομα με ΟΑ των κάτω άκρων μπορεί να λάβει πολλές μορφές , εντούτοις ,οι σημαντικές επιπτώσεις που προκαλούνται από την ΟΑ ,εξαιτίας της μυικής αδυναμίας και του πόνου , αποδεικνύουν ότι η εξειδικευμένη μυική ενδυνάμωση αποτελεί το βασικό συστατικό των περισοτέρων προγραμμάτων άσκησης .
Η εξειδικευμένη άσκηση έχει δείξει επανειλημμένως, ότι συντελεί τη μείωση του πόνου στο γόνατο και στη βελτίωση της φυσικής λειτουργίας των ανθρώπων με ΟΑ.
Διάφορες κλινικές δοκιμές , διερευνούσαν τα αποτελέσματα των θεραπευτικών προγραμμάτων άσκησης , συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παραδίδονται ξεχωριστά στον κάθε ασθενή , ομαδικά προγράμματα και ασκήσεις που έχουν σχεδιαστεί για να εκτελούνται από τον κάθε ασθενή στο σπίτι. Η θεραπεία ποικίλλει ως προς το περιεχόμενο, από τη σχετικά απλή ( π.χ. ενδυνάμωση τετρακεφάλου, αερόβια προγράμματα –κολύμπι), μέχρι πολύ περίπλοκη ( manual therapy, ασκήσεις συντονισμού και ισορροπίας για την ενίσχυση του κορμού και των κάτω άκρων).
Τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών έδειξαν ,ότι το μέγεθος της επίδρασης της φυσικής δραστηριότητας εξαιτίας της άσκησης ,ήταν παρόμοιος με εκείνα τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν από την απλή αναλγησία και τη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμωνωδών φαρμάκων , αλλά με πολύ λιγότερες παρενέργειες.
Ποικίλλες συστηματικές ανασκοπήσεις έχουν αξιολογηθεί ειδικά για την αποτελεσματικότητα της δύναμης και της αερόβιας άσκησης σε άτομα με ΟΑ (αλλά κυρίως για το γόνατο).
Οι κλινικές δοκιμές της μυικής ενδυνάμωσης έχουν βαθμονομηθεί ,σε ισομετρικές, ισοτονικές –μειομετρικές και πλειομετρικές-και ισοκινητικές δυναμικές συστολές.Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης έχουν επίδραση στην βελτίωση της αντοχής , στην μείωση του πόνου αλλά και στην γενικότερη σωματική τους λειτουργία.Από την άλλη , τα οφέλη της αεροβικής άσκησης, εστιάζονται στην μείωση του πόνου και της ευαισθησίας των αρθρώσεων και στην λειτουργική βελτίωση της αναπνευστικής τους ικανότητας ,με την αύξηση της ζωτικής χωρητικότητας των πνευμόνων
Σε αντίθεση με την ΟΑ του γόνατος, υπάρχει πολύ λιγότερη έρευνα για το ρόλο της άσκησης στην ΟΑ του ισχίου. Μια πρόσφατη ανασκόπηση για την επίδραση της άσκησης στην ΟΑ του ισχίου έδειξε , ότι είχε περιορισμένο αποτέλεσμα στην μείωση του πόνου, και κανένα όφελος όσον αφορά την αυτοαναφερόμενη σωματική λειτουργία.
Άλλες έρευνες πάλι έδειξαν ,ότι τα εξειδικευμένα προγράμματα άσκησης μέσα στο νερό , είχαν αποτελέσματα στην θεραπεία της ΟΑ του ισχίου.
Ένας περιορισμένος αριθμός κλινικών μελετών έχουν αξιολογηθεί άμεσα για την
επίδραση της άσκησης στη διαρθρωτική εξέλιξη της νόσου σε άτομα με ΟΑ στο γόνατο.
Μία κλινική δοκιμή 30 μηνών η οποία περιελάμβανε ,μία ομάδα που εκτελούσε ασκήσεις ενδυνάμωσης τετρακεφάλου και οπισθίων μηριαίων και ασκήσεις ενδυνάμωσης των απαγωγών μυών , και μία άλλη που εκτελούσε ασκήσεις βελτίωσης του εύρους τροχιάς , έδειξε ότι δεν υπήρχε καμία σημαντική διαφορά στην απλή ακτινογραφία ως προς την εξέλιξη της νόσου .
Αυτό δείχνει , ότι ενώ ή άσκηση μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα , ωστόσο δεν υπάρχει προς το παρόν κανένα στοιχείο που να υποδηλώνει ότι η άσκηση μπορεί να επηρεάσει την νόσου και τα τροποποιητικά αυτής πάνω στην άρθρωση.
Γενικές κατευθυντήριες γραμμές για τις παραμέτρους της άσκησης σε άτομα με ΟΑ πόνο, όπως αναπτύχθηκε από την American Geriatrics Society.
Τύπος άσκησης
|
Ένταση
|
Όγκος
|
Συχνότητα
|
Ευκαμψία-στατικές διατάσεις αρχικά
|
Διάταση στο όριο της υποκειμενικής αίσθησης της αντίστασης
|
1 διάταση /μυική ομάδα για 5-15 sec
|
Μια φορά καθημερινά
|
Ευκαμψία-μακροπρόθεσμος στόχος
|
Διάταση με στόχο το πλήρες εύρος τροχιάς
|
3-5 διατάσεις /μυική ομάδα για 20-30 sec
|
3-5/ βδομάδα
|
Ενδυνάμωση -ισομετρική
|
Χαμηλή –μεσαία στο40-60% της μέγιστης εθελούσιας σύσπασης
|
1-10 υπομέγιστες συσπάσεις /μυική ομάδα-σύσπαση 1-6 sec
|
Καθημερινά
|
Ενδυνάμωση -ισοτονική
|
Χαμηλή-40% της μέγιστης 1 επανάληψης
Μεσαία-40-60%
Υψηλή->60%
|
10-15 επαν.
8-10 επαν.
6-8 επαν.
|
2-3/βδομάδα
|
Αερόβια
|
Χαμηλή-Μεσαία στο 40–60% of VO2 max/HRmax
|
20-30 min
|
2-5/βδομάδα
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου