Οι προβληματισμοί δεν έχουν εντελώς αποσαφηνιστεί. Και ας καταναλώθηκαν μέχρι στιγμής τόνοι μελάνης σε δημοσιευμένα άρθρα! Και ας δαπανήθηκαν πακτωλοί χρημάτων για επιστημονική έρευνα! Η αθλητική ενασχόληση για όλες τις ηλικίες και για τα δυο φύλα, παρά τον αρχικό ενθουσιασμό και τις άκρατες εξαγγελίες, δεν φαίνεται να πείθει, ακόμα και τους πιο καλόπιστους.
Από την αντίπερα όχθη, οι επικριτές της εξαντλητικής και χωρίς όρια άσκησης, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και απαριθμούν εκφυλιστικές αλλοιώσεις στα οστά και στις αρθρώσεις, καρδιακές αρρυθμίες, συγκοπικά επεισόδια και τραυματισμούς κάθε λογής. Ωστόσο, μπορούμε να απαριθμήσουμε έναν προς έναν τους προβληματισμούς αυτούς και ν’ αναζητήσουμε πίσω από την επικρατούσα άποψη την πραγματική ουσία.
Η συστηματική άσκηση τιθασεύει την παχυσαρκία;
Η παχυσαρκία είναι μια πολυπαραγοντική νόσος που βρίσκεται εγγεγραμμένη στο γενετικό κώδικα του υπέρβαρου ατόμου. Αυτό, με άλλα λόγια, σημαίνει ότι κάθε θεραπευτική προσπάθεια στέφεται συνήθως από αποτυχία. Ωστόσο, η συστηματική άσκηση μπορεί να διατηρήσει χαμηλό το σωματικό βάρος, αν φυσικά έχει προηγηθεί κατάλληλη δίαιτα. Επιδρά εξ άλλου στην ποσότητα της καταναλισκόμενης ενέργειας, είτε εξ αιτίας του δικού της ενεργειακού κόστους, είτε μειώνοντας στο ελάχιστο την απώλεια μυϊκού ιστού. Και παράλληλα, αυξάνει την αυτοεκτίμηση και αποκαθιστά το αίσθημα αυτοπεποίθησης, που τόσο έχουν ανάγκη τα παχύσαρκα άτομα για να συνεχίσουν την προσπάθεια.
Ο ρόλος της άσκησης στην οστεοπόρωση είναι ουσιώδης;
Η άσκηση διαδραματίζει ουσιώδη ρόλο στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, πλην όμως δεν είναι ο μοναδικός. Οι άλλες θεραπευτικές συνιστώσες διατηρούν την αδιαφιλονίκητη αξία τους: η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, η καλά ισορροπημένη και πλούσια σε γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα διατροφή και η καταπολέμηση νόσων ή συνηθειών που υποσκάπτουν την αντοχή των οστών (όπως οι διάφορες ενδοκρινοπάθειες, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η καθιστική ζωή κ.λπ.).
Στην επιστημονική κοινότητα είναι πλέον γνωστό πως η αρχιτεκτονική του σκελετού καθορίζεται από τις δυνάμεις που ασκούνται πάνω του. Τα οστά διαθέτουν μια μοναδική ιδιότητα, τη γλοιοελαστικότητα, εξ αιτίας της οποίας ανασχηματίζονται και αναπροσαρμόζονται συνεχώς, ώστε να μπορούν να αντέχουν τα μηχανικά φορτία. Ασκήσεις υπό φόρτιση συμβάλλουν σε αύξηση και διατήρηση της οστικής μάζας. Εν τούτοις, η εξαντλητική άσκηση προκαλεί τα αντίθετα αποτελέσματα. Στις γυναίκες οδηγεί σε δευτερογενή αμηνόρροια, λόγω δυσλειτουργίας των ωοθηκών, με συνέπεια την απώλεια οστικής μάζας. Η άσκηση εξ άλλου στην τρίτη ηλικία βελτιώνει τη μυϊκή λειτουργία, διατηρεί την ευκινησία, μειώνει τη συχνότητα των πτώσεων και τη νοσηρότητα των οστεοπορωτικών καταγμάτων.
Η άσκηση επιταχύνει τη φθορά των αρθρώσεων;
Η απάντηση στο ερώτημα αποτελεί ακόμα θέμα αντιλεγόμενο ανάμεσα στους ερευνητές. Υποστηρίζεται ότι οι φυσιολογικές αρθρώσεις σε όλες τις ηλικίες μπορούν να ανεχθούν παρατεταμένες φορτίσεις χωρίς να φθαρούν. Άτομα, εν τούτοις, με μυϊκή ατροφία, με διαταραχές στη νευρομυϊκή ισορροπία και με ανατομικά προβλήματα στο σκελετό, κάτω από την επίδραση μεγάλων φορτίσεων, κινδυνεύουν να αναπτύξουν εκφυλιστική νόσο, ιδιαίτερα στα γόνατα και στα ισχία. Το ίδιο σενάριο ισχύει για εκείνους τους αθλητές με ιστορικό προηγούμενης λοίμωξης ή τραυματισμού σε μια άρθρωση. Αντίθετα, οι ασθενείς που πάσχουν από εκφυλιστική ή ρευματοειδή αρθρίτιδα, μπορεί να ωφεληθούν από ειδικά προγράμματα άσκησης.
Η αναιμία των αθλητών είναι ψευδονόσημα;
Από παλαιότερες εποχές έχει ήδη γίνει σαφές ότι οι αθλητές που ασκούνται σκληρά παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης σε σύγκριση με τα αγύμναστα άτομα. Η πιο αξιόπιστη ερμηνεία αυτής της κατάστασης υποστηρίζει την καταστροφή ικανού αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων εξ αιτίας της μηχανικής βλάβης των τριχοειδών αγγείων του πέλματος, καθώς (όπως είναι γνωστό) οι προσκρούσεις που δέχεται το πέλμα σε κάθε διασκελισμό ισοδυναμούν με το τριπλάσιο του σωματικού βάρους. Στους μαραθωνοδρόμους έχει ενοχοποιηθεί η αιματουρία ή η αιμοσφαιρινουρία, ενώ στους ημεροδρόμους των υπερμαραθώνιων προσπαθειών υπεύθυνη φαίνεται να είναι η αιμορραγία από το έντερο. Η έλλειψη σιδήρου που οφείλεται είτε σε αυξημένες ανάγκες, τις οποίες δεν μπορεί να υπερκαλύψει η συνήθης διατροφή, είτε σε απώλεια σιδήρου (μεγάλη εφίδρωση, εμμηνορροούσες αθλήτριες κ.λπ.) θεωρείται επίσης υπεύθυνη για την αναιμία των αθλητών.
Δεν πρέπει, παρ’ όλα αυτά, να μας διαφεύγει το γεγονός ότι η σημαντικότερη μεταβολή κατά την άσκηση σχετίζεται με τη μετακίνηση νερού από τα κύτταρα προς την κυκλοφορία του αίματος. Ο όγκος του αίματος που κυκλοφορεί αυξάνεται, ενώ ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων παραμένει σχετικά σταθερός. Μέσα από αυτό το πρίσμα, η αναιμία των αθλητών μπορεί να θεωρηθεί ψευδής, μέχρι ότου αποδειχθεί το αντίθετο.
Η διατροφή των αθλητών χρειάζεται συμπληρώματα;
Οι ενεργειακές ανάγκες των αθλητών πρέπει να καλύπτονται πλήρως. Οι μύες απαιτούν ενέργεια για να παράγουν έργο. Η αποτελεσματικότητα της διατροφής για την εξυπηρέτηση αυτού του σκοπού βασίζεται πρωτίστως στην ποικιλία. Ένα υγιές άτομο πρέπει σε κάθε γεύμα να περιλαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά, στις σωστές αναλογίες: 50-55% υδατάνθρακες, 25-30% λίπη και 15-20% πρωτεΐνες.
Εκφράζονται, ωστόσο, επιφυλάξεις αναφορικά με τις πραγματικές ανάγκες για αυξημένη προσλαμβανόμενη ποσότητα πρωτεϊνών, με τη μορφή εμπορικών συμπληρωμάτων. Η πεποίθηση που γενικώς επικρατεί, ότι: «αν φάω διπλή ποσότητα πρωτεϊνών θα γίνω δυνατότερος», τελικά φαίνεται πως δεν ευσταθεί. Όταν οι προσλήψεις αυξηθούν, τότε ο οργανισμός προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες και διατηρεί την ικανότητα να χρησιμοποιεί καθημερινά μέχρι 150-200 γραμμάρια πρωτεΐνης. Το πλεόνασμα αποθηκεύεται με τη μορφή λίπους, ή απομακρύνεται με τα ούρα. Άλλωστε, στα ιδιοσκευάσματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο, η πρωτεΐνη που παρέχεται δεν είναι, σε καμιά περίπτωση, ανώτερη εκείνης που περιέχεται στο τυρί, το γάλα, τα αυγά, τα ψάρια και στο κρέας.
Πηγή: www. runningnews.gr
Οι προβληματισμοί δεν έχουν εντελώς αποσαφηνιστεί. Και ας καταναλώθηκαν μέχρι στιγμής τόνοι μελάνης σε δημοσιευμένα άρθρα! Και ας δαπανήθηκαν πακτωλοί χρημάτων για επιστημονική έρευνα! Η αθλητική ενασχόληση για όλες τις ηλικίες και για τα δυο φύλα, παρά τον αρχικό ενθουσιασμό και τις άκρατες εξαγγελίες, δεν φαίνεται να πείθει, ακόμα και τους πιο καλόπιστους.
Από την αντίπερα όχθη, οι επικριτές της εξαντλητικής και χωρίς όρια άσκησης, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και απαριθμούν εκφυλιστικές αλλοιώσεις στα οστά και στις αρθρώσεις, καρδιακές αρρυθμίες, συγκοπικά επεισόδια και τραυματισμούς κάθε λογής. Ωστόσο, μπορούμε να απαριθμήσουμε έναν προς έναν τους προβληματισμούς αυτούς και ν’ αναζητήσουμε πίσω από την επικρατούσα άποψη την πραγματική ουσία.
Η συστηματική άσκηση τιθασεύει την παχυσαρκία;
Η παχυσαρκία είναι μια πολυπαραγοντική νόσος που βρίσκεται εγγεγραμμένη στο γενετικό κώδικα του υπέρβαρου ατόμου. Αυτό, με άλλα λόγια, σημαίνει ότι κάθε θεραπευτική προσπάθεια στέφεται συνήθως από αποτυχία. Ωστόσο, η συστηματική άσκηση μπορεί να διατηρήσει χαμηλό το σωματικό βάρος, αν φυσικά έχει προηγηθεί κατάλληλη δίαιτα. Επιδρά εξ άλλου στην ποσότητα της καταναλισκόμενης ενέργειας, είτε εξ αιτίας του δικού της ενεργειακού κόστους, είτε μειώνοντας στο ελάχιστο την απώλεια μυϊκού ιστού. Και παράλληλα, αυξάνει την αυτοεκτίμηση και αποκαθιστά το αίσθημα αυτοπεποίθησης, που τόσο έχουν ανάγκη τα παχύσαρκα άτομα για να συνεχίσουν την προσπάθεια.
Ο ρόλος της άσκησης στην οστεοπόρωση είναι ουσιώδης;
Η άσκηση διαδραματίζει ουσιώδη ρόλο στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, πλην όμως δεν είναι ο μοναδικός. Οι άλλες θεραπευτικές συνιστώσες διατηρούν την αδιαφιλονίκητη αξία τους: η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, η καλά ισορροπημένη και πλούσια σε γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα διατροφή και η καταπολέμηση νόσων ή συνηθειών που υποσκάπτουν την αντοχή των οστών (όπως οι διάφορες ενδοκρινοπάθειες, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η καθιστική ζωή κ.λπ.).
Στην επιστημονική κοινότητα είναι πλέον γνωστό πως η αρχιτεκτονική του σκελετού καθορίζεται από τις δυνάμεις που ασκούνται πάνω του. Τα οστά διαθέτουν μια μοναδική ιδιότητα, τη γλοιοελαστικότητα, εξ αιτίας της οποίας ανασχηματίζονται και αναπροσαρμόζονται συνεχώς, ώστε να μπορούν να αντέχουν τα μηχανικά φορτία. Ασκήσεις υπό φόρτιση συμβάλλουν σε αύξηση και διατήρηση της οστικής μάζας. Εν τούτοις, η εξαντλητική άσκηση προκαλεί τα αντίθετα αποτελέσματα. Στις γυναίκες οδηγεί σε δευτερογενή αμηνόρροια, λόγω δυσλειτουργίας των ωοθηκών, με συνέπεια την απώλεια οστικής μάζας. Η άσκηση εξ άλλου στην τρίτη ηλικία βελτιώνει τη μυϊκή λειτουργία, διατηρεί την ευκινησία, μειώνει τη συχνότητα των πτώσεων και τη νοσηρότητα των οστεοπορωτικών καταγμάτων.
Η άσκηση επιταχύνει τη φθορά των αρθρώσεων;
Η απάντηση στο ερώτημα αποτελεί ακόμα θέμα αντιλεγόμενο ανάμεσα στους ερευνητές. Υποστηρίζεται ότι οι φυσιολογικές αρθρώσεις σε όλες τις ηλικίες μπορούν να ανεχθούν παρατεταμένες φορτίσεις χωρίς να φθαρούν. Άτομα, εν τούτοις, με μυϊκή ατροφία, με διαταραχές στη νευρομυϊκή ισορροπία και με ανατομικά προβλήματα στο σκελετό, κάτω από την επίδραση μεγάλων φορτίσεων, κινδυνεύουν να αναπτύξουν εκφυλιστική νόσο, ιδιαίτερα στα γόνατα και στα ισχία. Το ίδιο σενάριο ισχύει για εκείνους τους αθλητές με ιστορικό προηγούμενης λοίμωξης ή τραυματισμού σε μια άρθρωση. Αντίθετα, οι ασθενείς που πάσχουν από εκφυλιστική ή ρευματοειδή αρθρίτιδα, μπορεί να ωφεληθούν από ειδικά προγράμματα άσκησης.
Η αναιμία των αθλητών είναι ψευδονόσημα;
Από παλαιότερες εποχές έχει ήδη γίνει σαφές ότι οι αθλητές που ασκούνται σκληρά παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης σε σύγκριση με τα αγύμναστα άτομα. Η πιο αξιόπιστη ερμηνεία αυτής της κατάστασης υποστηρίζει την καταστροφή ικανού αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων εξ αιτίας της μηχανικής βλάβης των τριχοειδών αγγείων του πέλματος, καθώς (όπως είναι γνωστό) οι προσκρούσεις που δέχεται το πέλμα σε κάθε διασκελισμό ισοδυναμούν με το τριπλάσιο του σωματικού βάρους. Στους μαραθωνοδρόμους έχει ενοχοποιηθεί η αιματουρία ή η αιμοσφαιρινουρία, ενώ στους ημεροδρόμους των υπερμαραθώνιων προσπαθειών υπεύθυνη φαίνεται να είναι η αιμορραγία από το έντερο. Η έλλειψη σιδήρου που οφείλεται είτε σε αυξημένες ανάγκες, τις οποίες δεν μπορεί να υπερκαλύψει η συνήθης διατροφή, είτε σε απώλεια σιδήρου (μεγάλη εφίδρωση, εμμηνορροούσες αθλήτριες κ.λπ.) θεωρείται επίσης υπεύθυνη για την αναιμία των αθλητών.
Δεν πρέπει, παρ’ όλα αυτά, να μας διαφεύγει το γεγονός ότι η σημαντικότερη μεταβολή κατά την άσκηση σχετίζεται με τη μετακίνηση νερού από τα κύτταρα προς την κυκλοφορία του αίματος. Ο όγκος του αίματος που κυκλοφορεί αυξάνεται, ενώ ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων παραμένει σχετικά σταθερός. Μέσα από αυτό το πρίσμα, η αναιμία των αθλητών μπορεί να θεωρηθεί ψευδής, μέχρι ότου αποδειχθεί το αντίθετο.
Η διατροφή των αθλητών χρειάζεται συμπληρώματα;
Οι ενεργειακές ανάγκες των αθλητών πρέπει να καλύπτονται πλήρως. Οι μύες απαιτούν ενέργεια για να παράγουν έργο. Η αποτελεσματικότητα της διατροφής για την εξυπηρέτηση αυτού του σκοπού βασίζεται πρωτίστως στην ποικιλία. Ένα υγιές άτομο πρέπει σε κάθε γεύμα να περιλαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά, στις σωστές αναλογίες: 50-55% υδατάνθρακες, 25-30% λίπη και 15-20% πρωτεΐνες.
Εκφράζονται, ωστόσο, επιφυλάξεις αναφορικά με τις πραγματικές ανάγκες για αυξημένη προσλαμβανόμενη ποσότητα πρωτεϊνών, με τη μορφή εμπορικών συμπληρωμάτων. Η πεποίθηση που γενικώς επικρατεί, ότι: «αν φάω διπλή ποσότητα πρωτεϊνών θα γίνω δυνατότερος», τελικά φαίνεται πως δεν ευσταθεί. Όταν οι προσλήψεις αυξηθούν, τότε ο οργανισμός προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες και διατηρεί την ικανότητα να χρησιμοποιεί καθημερινά μέχρι 150-200 γραμμάρια πρωτεΐνης. Το πλεόνασμα αποθηκεύεται με τη μορφή λίπους, ή απομακρύνεται με τα ούρα. Άλλωστε, στα ιδιοσκευάσματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο, η πρωτεΐνη που παρέχεται δεν είναι, σε καμιά περίπτωση, ανώτερη εκείνης που περιέχεται στο τυρί, το γάλα, τα αυγά, τα ψάρια και στο κρέας.
Πηγή: www. runningnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου