ΖΕΣΤΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

ΖΕΣΤΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

Το ερώτημα 'Πως επηρεάζουν η ζέστη και η υγρασία την απόδοσή μας κατά την άσκηση;' δεν έχει μία ίδια απάντηση για κάθε τύπο άσκησης. Οι ασκήσεις αντοχής και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης επηρεάζονται διαφορετικά, επειδή κάθε μία αφορά ένα μοναδικό συνδυασμό θερμικής έκθεσης, έντασης εξάσκησης και δυνατότητας κατανάλωσης υγρών.

Η υπερθερμία μειώνει την φυσική απόδοση με τρεις τρόπους

1. Μειώνει την μυική αντοχή(ικανότητα διατήρησης των μυικών συσπάσεων για πολλά λεπτά έως και ώρες). Μπορεί να αλλάξει την απόδοση σε ποδηλατικούς αγώνες μεγάλων αποστάσεων, σε αγωνίσματα του στίβου και στο ποδόσφαιρο.
2. Η υπερθερμία αλλάζει τη λειτουργία του μεταβολισμού και από κυρίως αεροβική (με οξυγόνο) τη μετατρέπει σε αναερόβια (χωρίς οξυγόνο). Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός καταναλώνει ταχύτερα τα αποθέματα υδατανθράκων (δηλαδή το γλυκογόνο) στους σκελετικούς μυς και το ήπαρ. Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί δεν μπορούμε να ασκηθούμε σε ένα ζεστό περιβάλλον όση ώρα μπορούμε σε ένα ψυχρό περιβάλλον. Αυτή η μεταβολική απόκριση επηρεάζει την απόδοσή σε αγωνίσματα τα οποία στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στα αποθέματα υδατανθράκων στο σώμα, όπως η ποδηλατοδρομία αντοχής και ο μαραθώνιος. Σε αυτά τα αγωνίσματα τα περιορισμένα αποθέματα υδατανθράκων αρκούν για δύο περίπου ώρες άσκησης μέτριας-υψηλής έντασης.
3. Η υπερθερμία προκαλεί διαστολή των αιμοφόρων αγγείων του δέρματος και συγκέντρωση του αίματος στα άκρα. Έτσι μειώνεται η καρδιακή παροχή και επιβαρύνεται το κυκλοφορικό. Όλα αυτά γίνονται αντιληπτά ως αυξημένη κόπωση, διότι μειώνεται η δυνατότητα μεταφοράς οξυγόνου στους μύες.

Ασκησιογενής Θερμοπληξία

Η θερμική εξάντληση, που χαρακτηρίζεται από έντονο αίσθημα κόπωσης και προοδευτική αδυναμία, διακρίνεται από την ασκησιογενή θερμοπληξία, η οποία θεωρείται ιατρικό περιστατικό άμεσης ανάγκης και η οποία εμπλέκει την απειλητική για τη ζωή υπερθερμία.
Η απειλή του θανάτου ή της μόνιμης αναπηρίας λόγω υπερθερμίας μειώνεται δραστικά όταν παρέχονται άμεσα μέτρα για τη μείωση της θερμοκρασίας του σώματος.
Για τους ιατρούς, το νοσηλευτικό προσωπικό και το ιατρικό προσωπικό που εργάζεται στη μονάδα επειγόντων περιστατικών, στόχος μίας θεραπείας ψύξης πρέπει να είναι η μείωση της σωματικής θερμοκρασίας μέχρι ενός ασφαλούς επιπέδου(περίπου 37C). Η μέθοδος με το μεγαλύτερο ρυθμό ψύξης είναι αυτή της εμβύθισης σε παγωμένο νερό.

Καταπολεμώντας την υπερθερμία.

Πριν από έντονη άσκηση ή εργασία σε ζεστό περιβάλλον, το πιο σημαντικό προληπτιικό μέτρο είναι η σταδιακή έκθεση του οργανισμού στο συνδυασμό άσκησης-ζέστης για μια περίοδο ορισμένων ημερών. Η διαδικασία αυτή, γνωστή και ως εγκλιματισμός στη ζέστη, ενεργοποιεί τις προσαρμοστικές αποκρίσεις του οργανισμού, βελτιώνει την αθλητική απόδοση και την ανοχή στη ζέστη, μειώνει τη φυσιολογική καταπόνηση και την πιθανότητα εμφάνισης κάποιων μορφών θερμικής νόσου.

1. Μπορείτε να διευκολύνετε τη διαδικασία εγκλιματισμού στη ζέστη αν ασκήστε σε ζεστό περιβάλλον και σε ένταση μεγαλύτερη του 50% της VO2max. Το ιδανικό θα ήταν να φθάσετε μέχρι τα 90-100 λεπτά άσκησης σταδιακά.
2. Φροντίστε τις πρώτες μέρες του εγκλιματισμού και τις πιο ζεστές να γυμνάζεστε με κάποιον άλλο
3. Όταν μετακινήστε από ένα δροσερό σε ένα ζεστό περιβάλλον θα σας είναι δύσκολο να ολοκληρώσετε εντατικά προγράμματα προπόνησης που προηγούμενα εκτελούσατε σε πιο ήπιο περιβάλλον. Είναι προτιμότερο να κάνετε τα εντατικά προγράμματα τις πρώτες πρωινές ώρες που υπάρχει δροσιά.
4. Καταγράφετε τη θερμοκρασία σώματος κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την προπόνηση στο πλαίσιο εγλιματισμού στη ζέστη ώστε να είστε σίγουροι ότι η θερμοκρασία παραμενει εντός ασφαλών ορίων(μικρότερη από 39ºC)

Επιμέλεια: Οικονόμου Τριαντάφυλλος

                  Πτυχ.Φυσ,Αγ.-Προπονητής Φυσικής Κατάστασης

                  Γιάννη Κωνσταντίνος
                  Προπονητής Φυσικής Κατάστασης
                  Προπονητής Ποδόσφαιρου UEFA B΄

Πηγή: Απόδοση σε αντίξοοες περιβαλλοντικές συνθήκες 'Lawrence E. Armstrong'(Επιστ.Επιμ. Χριστίνα Καρατζαφέρη Phd)